Quỹ bảo hiểm xã hội là gì? Nguồn hình thành và phương thức quản lý

Quỹ bảo hiểm xã hội được biết đến như một loại quỹ đặc biệt góp phần bảo vệ an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động khi về già, ốm đau hoặc không thể lao động tạo ra nguồn thu nhập. Quỹ được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau và được Nhà nước bảo hộ.

Quỹ bảo hiểm xã hội là gì?

Bản chất của chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ này.

Quỹ bảo hiểm xã hội là quỹ tài chính độc lập với ngân sách nhà nước, được hình thành từ đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động và có sự hỗ trợ của Nhà nước. Quỹ được sử dụng đúng mục đích, hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần.

Nguồn hình thành quỹ Bảo hiểm xã hội

Quỹ bao gồm 3 quỹ thành phần là quỹ ốm đau và thai sản; quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, quỹ hưu trí và tử tuất.

Theo Điều 82, Luật bảo hiểm xã hội quỹ BHXH được hình thành từ các nguồn sau:

Do người sử dụng lao động đóng;
Do người lao động đóng;
Do tiền sinh lời của hoạt động đầu tư từ quỹ;
Do hỗ trợ của Nhà nước;
Các nguồn thu hợp pháp khác.

Quỹ BHXH Được quản lý như thế nào?

Việc quản lý quỹ BHXH được thực hiện theo quy định của Pháp luật. Hằng năm, Chính phủ báo cáo Quốc hội về tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH; quản lý và sử dụng các quỹ BHXH. Đồng thời theo định kỳ 3 năm, Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán quỹ BHXH và báo cáo kết quả với Quốc hội.

Dưới đây là minh họa sơ đồ quản lý quỹ BHXH:

Quỹ BHXH còn được kiểm toán đột xuất theo yêu cầu của Quốc hội. Khi này Ủy ban Thường vụ Quốc vụ và Chính phủ thực hiện việc kiểm tra quỹ đảm bảo sự minh bạch, chính xác. Cơ quan BHXH Việt Nam định kỳ báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng quỹ với Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam, Bộ LĐ-TB&XH.

Có thể thấy quỹ BHXH luôn được quản lý chặt chẽ, minh bạch dưới sự bảo hộ của Nhà nước. Nguồn quỹ luôn được đảm bảo để có thể chi trả cho người lao động đồng thời góp phần đảm bảo an sinh xã hội một cách hiệu quả và tốt nhất.

Mục đích sử dụng của quỹ Bảo hiểm xã hội

Xác định mục đích của quỹ BHXH là một trong những vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo quỹ được sử dụng đúng với mục đích thành lập quỹ. Đồng thời tránh việc thất thoát gây ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức cũng như quyền lợi của người tham gia BHXH.

Theo Điều 82, Luật BHXH thì quỹ BHXH được sử dụng chủ yếu cho 2 mục đích gồm:

– Chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động theo quy định

Chi trả các chế độ bảo hiểm cho người lao động là khoản chi chiếm tỉ trọng lớn nhất trong quỹ BHXH. Các khoản chi thuộc mục này gồm có: chi trả lương hưu, chi trả chế độ cho người lao động bị bệnh nghề nghiệp, chi trả trợ cấp thai sản, đóng bảo hiểm y tế…

Chi trả các chế độ cho người lao động cũng là mục đích chính để hình thành quỹ BHXH, đảm bảo cho người dân có một cuộc sống tốt hơn, có thể an tâm làm việc và đỡ đi một phần gánh nặng khi về già hoặc không may gặp rủi ro.

– Chi trả chi phí quản lý bảo hiểm xã hội

Chi trả chi phí quản lý BHXH là một trong những khoản chi cần thiết không thể thiếu nhằm quản lý quỹ một cách hiệu quả. Các chi phí quản lý bao gồm chi phí như:

Chi phí cải cách thủ tục bảo hiểm xã hội, hiện đại hóa hệ thống quản lý; phát triển, quản lý người tham gia, người thụ hưởng bảo hiểm xã hội.
Chi phí tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội; tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về bảo hiểm xã hội.
Chi phí tổ chức thu, chi trả bảo hiểm xã hội và hoạt động bộ máy của cơ quan bảo hiểm xã hội các cấp.

Các khoản chi từ quỹ BHXH đều được hạch toán cụ thể rõ ràng, đảm bảo tính công khai minh bạch. Mọi khoản chi của quỹ BHXH đều được tính toán và nằm trong tầm kiểm soát an toàn vì vậy người dân có thể yên tâm với những khoản đóng góp vào quỹ BHXH của mình.

XEM THÊM >> Thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội đối với người dân và doanh nghiệp

Kết luận

Quỹ bảo hiểm xã hội đóng vai trò trọng trong hệ thống các nguồn quỹ tại Việt Nam. Quỹ đảm bảo cho mọi chính sách BHXH được thực hiện một cách nghiêm túc bảo vệ lợi ích cho người dân. Đồng thời, nguồn quỹ góp phần đảm bảo an sinh xã hội được thực hiện quả, người dân được hỗ trợ, chăm sóc ở mức cao hơn, sống vui vẻ và hạnh phúc hơn.

TIN LIÊN QUAN